Kitap İncelemesi: Mor Salkımlı Ev

Kitap Hakkında:
Kitap: Mor Salkımlı Ev
Yazar: Halide Edip Adıvar
Sayfa sayısı: 342
Yayınevi: Can
Goodreads puanı: 3,45

"İçimde mor salkımlı bir ev var,Beşiktaş taraflarında idi.Çocukluğum o evde geçti,gittim,aradım,bulamadım,yanmış...

Onu yazacağım."

Küçük bir kız çocuğunun olgun bir Türk kadınına dönüşüm hikayesidir Mor Salkımlı Ev.Kitabın adı gibi her şey Mor Salkımlı anılarla dolu bir evde asi bir çocukla başlar.Küçük Halide o sıralar annesini kaybetmiştir ve bu onu derinden etkilemiş,dalgalı bir hayata sürüklemiştir.Babası Edib Bey'in üstüne evlenmesi onun birçok kez ev değiştirmesine sebep olur.Bazen Mor Salkımlı Ev'e geri döner bazen de apar topar ayrılmak zorunda kalır.Fakat bu evde kalan tek bir şey vardır.O da anılar.Bu,Halide ayrılsa bile değişmez.Sadece Halide'nin hayatına etkisi büyük olan insanların hayatını barındırır.O kadar.

Sonrasında Halide Edip hatırlayamadığından mı bilinmez bu bölümleri çabuk geçerek gençlik dönemlerine gelir.Amerikan Koleji'ne gider ve sonrasında okul değiştirmek zorunda kalır.Artık Halide için sorgulama ve fikir oluşturma dönemleri başlamış,başlangıçta mistik konulara ve dine yönelmiştir.Zaten Mevlid gibi eserler olgun bir kadın olduğunda bile Halide'yi etkilemeye devam eder.Kendisi divan edebiyatından çok halkın ortak ürünü olan halk edebiyatını tercih eder.Özellikle de Şark Edebiyatı'nın onun üzerinde etkisi çok büyüktür.Bunun yanı sıra Emile Zola (Bir Aşk Sayfası kitabı mükemmeldir,tavsiye ederim!) ve Shakespeare gibi yazarlar ve bazı şairler de Halide'de fikir oluşumunda etkilidir.

Gençlik dönemi artık son bulur ve evliliğe adım attığı döneme geliyoruz şimdi.Bu dönemde iki çocuk sahibi olan Halide yavaş yavaş ülkenin çalkalanmaya başladığını fark eder.Bu o kadar bariz değildir başlarda fakat bir zaman sonra olaylar patlak verecektir.Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte İttihat ve Terakkicilerin tutumu ülkede iç karışıklığa sebep olur.Demokratik kavramlarla geleneksel gerici kavramların çarpışmasıdır bu.Sonra 31 Mart Olayı falan derken Halide çocuklarıyla Mısır'a gitmeye karar verir.Burada tek başına yaşadığı zorluklardan sonra iyice pişen Halide,Arap diyarı olarak görülen Suriye civarlarına gittiğinde artık olgun kendi kararlarını verebilen cesur bir Türk kadını olmuştur.Yüzlerce yetim için yetimhaneyi yenileyen Halide bu çocukların geleceğini en iyi şekilde yönlendirmeye çalışmış,aynı zamanda eğitimde ıslahat hareketlerine de destek vermiştir.Daha sonra hükümet kararıyla durdurulsa bile Halide'nin bu bölgeye etkisi görmezden gelinemez.

Gördüğünüz gibi biyografi türünde bir eser Mor Salkımlı Ev.Fakat öyle sadece Halide'nin hayatından değil yazarın bu dönemlerin içindeki durumundan bahsediliyor.Bu bakımdan gayet güzel.Çünkü Halide Edip'i anlamak için kuşkusuz dönemi de iyi bilmek lazım.Fakat bir sorun var.Kitapta bazı önemli yerler kısa kesilirken bazı bölümler gereksiz ayrıntılı ve uzun olmuş.E haliyle o kısacık bölümlerde insan meraklanmıyor değil.

Aslında şunu da eklemeliyim.Ben Halide Edip Adıvar'ın ilk bu eserini okumuş oldum.Okumam biraz uzun sürdü ama her kitabın belirli bir zamanı vardır değil mi? Mesela 5.sınıfta katıldığım okuma yarışmasında kitap listesinde Sinekli Bakkal vardı.O yaştaki çocuğun edebiyattan soğutulması için birebir bir kitap işte.Çünkü siz Halide Edip'i okurken sadece biyografi ya da kitabı okumuyorsunuz.Bunu ayrıntılı bir şekilde anlamaya çalışmak da var işin içinde.Bu yüzden sakin kafayla okumak daha mantıklı.

Yazımın sonlarına geldim ve diyorum ki önce bu kitaptan başlayıp yazarı tanıma imkanınız varken iyi değerlendirin.Hayatını ve yaşadıklarını bilirseniz yazarın size ne vermek istediğini,hatta ne şartlarda yazdığını daha iyi anlayacak ve eserle daha da bütünleşeceksiniz.Hatta biyografi türünü çok seviyorsanız,kitabı kitaplığınızın en üst köşesine bile koyabilirsiniz!