Kitap İncelemesi: İnci Gibi Dişler

Kitap Hakkında:
Kitap: İnci Gibi Dişler
Orijinal adı: White Teeth
Yazar: Zadie Smith
Sayfa sayısı: 550
Yayınevi: Everest
Goodreads puanı: 3,71

Birbirinden farklı ama aslında farklı olmayan 2 ailenin inanılmaz hikayesi.O nasıl oluyor dediğinizi duyar gibi oldum.Tamam yeniden başlıyorum o zaman.Archie Jones ve Samet Maya İkbal II.Dünya Savaşı'nda aynı bölgede görev almış iki yetişkin erkektir.Samet,kendinden çok küçük olan ve ona eş olarak seçilen Alsana Begüm'le evlenirken,Archie yıkıcı bir evliliğin ardından Clara adlı 19 yaşında bir genç kızla evlenir.Bu bir gece ansızın verilen bir karardır.Clara güzelliğiyle onu büyülemiştir.Aynı zamanda Clara'nın kendinden çok büyük olan biriyle evlenmesine annesi Hortense tepki gösterir.Aslında Clara da annesinin dindarlığından usandığı için evlenmiştir.

Şimdi Samet'e gelelim.Samet aklı karışmış koyu bir Müslüman'dır.Köktendinciliği ikizleri Macit ve Millat'a da yansımıştır.Bengal'den göçmen gelen Samet,oğullarının geleneklere ve Allah'ın emirlerine uygun yaşamalarını,İngiliz tarzı davranışlardan kaçınmalarını öğretmeye çalışır.Halbuki istedikleri olmaz.Macit tam bir İngiliz beyefendisine dönüşmek,bir avukat olmak,hatta imkanı olsa ailesini bile  değiştirmek ister.Mesela evlerinde piyano çalınmasını,annesinin dinlediklerine,izlediklerine karışmamasını ister.Millat ise asi,her şeye isyan eden,esrar çeken,serseri bir çocuktur.Babasının ondan pek bir umudu yoktur ama büyüyünce dengeler değişir.Millat koyu dindar bir örgüte katılır.Bir yandan esrar çekerken bir yandan dine yönelik eylemlerde bulunur.

İşte bu iki zıt kardeş Gelecek Faresi,projesinde birleşirler.Bu proje Marcus Chalfen'in kanseri çözümlemek üzerine çalıştığı farenin adıdır.Bir nevi genetiği aydınlatacak bu çalışmada Macit Marcus'un yanında yer alırken.KEVIN adlı örgütle birlikte Millat buna karşı çıkar.Clara ve Archie'nin kızı olan Irie,ise kararsızlığın içinde boğulmuştur.Marcus'un çocuğu Joshua da Gelecek Faresi yüzünden babasına karşı durmuş ve FATE adlı bir örgüte katılmıştır.Bu çocuklar geleceklerini belirlemek ve bu kültür çatışmasında hayatta kalmaya,göçmen olarak silinmemeye çalışıyorlar.Bu cidden zor.Mesela Millat gangster olmaya çalışırken KEVIN'a göre bir Müslüman olamaz.Samet'e göre de bilimle uğraşan ve domuz etli sandviç yiyen Macit,dinsizin tekidir.Irie ise köklerine inmek,kendini tanımak ister.Bu zorlu yaşamlarında çırpınarak yukarı çıkmak ve toplumsal baskılarda boğulmamak için zorlu mücadeleler verirler.

Yani,anlayacağınız bu kültür çatışmalarının derinlerine indiğimiz bir kitap.Görüyoruz ki geçmişte sakat bir aile ortamında yetişen çocuklar ister istemez sağlıksız kararlar veriyorlar.Bunu Clara,Archie,Samet ve Alsana'da görüyoruz.Çünkü onlar kendi yetiştirilme tarzlarına göre ideal bir çocuk oluşturmaya çalışıp çocukların özgürce düşünmelerini engelliyorlar.Sorunların kaynağı da bu.Mesela siz dikdatörlüğe ya da onun gibi toplumsal konulara karşı olup çocuklarınıza söz hakkı vermiyor,onları dinlemiyorsanız sansürün en büyüyüğünü uyguluyorsunuz demektir.Bu kitapta da dinle sansür uygulama ön planda.Günümüzde de Tanrı kavramını acımasız ama merhametli olarak tanımlamıyor muyuz? Ya da ebeveynler çocuklara "Allah çarpar." gibi şeyler söylemiyorlar mı? İşte bu dinle yapılan baskı çocuğun sorgulamasını engelliyor.Millat da öyle.Aslında Samet gibi karakterler de öyle.Bu tür insanlar en kötü şeyleri yapsalar da sonrasında duydukları korkuyla Tanrı'ya bağlanıyorlar.Yani inandıkları dinler onların aslında korku kaynağı oluyor.

Bunlar kitaptaki gereksiz ayrıntılar değil.Hatta kitap bunun üzerine kurulu diyebilirim.Biraz düşünüp,sıkılmadan karakterleri anlamak gerekiyor.Çünkü insanlar başka bir yere gittiğinde özellikle bu yer ırk bakımından karışıksa kendilerini bir şekilde göstermek ve kendi gibi insanlarla birleşmek istiyorlar.Bu noktada da din devreye giriyor.İnsanlar ki ben de dinin zamanında insanları birleştirmek için kullanılan bir araç olduğuna inanıyorum.Dinin bir araç olarak kullanılması da kendi içinde aşırılığa kaçan gruplar oluşturuyor ve bu bireyde manevi bir çöküş ve sağlıksız düşünce ortamı oluşturabiliyor.

İşte böyle,kitap genel olarak bunlardan bahsediyor.Tabi bunlar hikayeyle aktarılıyor okuyucuya.Zaten olaylarla birlikte okuduğunuzda neden bahsettiğimi anlayacaksınız.Zira Hortense'nin aşırı Hristiyanlığı ile Samet'in köktendinci olan kişiliği size birtakım fikirler kazandıracaktır.Fakat bu kitap plajda ya da tatilde okunacak bir kitap değil.Neden böyle dedim? Çünkü ben bu kitabı "Tatile Götürülecek Kitaplar" listesinde görmüş ve listeme eklemiştim.Sonra da anladım ki bu kitap gece ortalık sessizken sakin kafayla okunması gereken bir kitapmış.

Son olarak kitap biraz sıkıcı başlıyor.Daha doğrusu olaylar karışık başlıyor ama zamanla karakterler falan kafanıza oturacaktır.O yüzden biraz dayanın diyorum ben.Çünkü eğlenceli ve mizah dolu bir hikayeden de çok şey çıkarılabilir!